دانشنامه

نوار آبیاری پلاکدار چیست؟ و چه مزیت هایی دارد

در تاریخ نویسنده: احمد آقابالازاده اندیس
جنس نوار آبیاری پلاکدار یا نوار تیپ قطره ای از مواد پلی اتیلن می باشد که بر خلاف لوله پلی اتیلن، بسیار انعطاف پذیر است و به راحتی می توان آن ها را خم کرد بدون آن که بشکنند و یا ترک بخورند. در ابتدا این نوار انعطاف پذیر، ظاهری تقریبا مسطح دارد اما هنگامی که آب جهت آبیاری وارد آن می شود، به کمک دارا بودن ویژگی انعطاف پذیری، تغییر شکل می دهد و شروع به پر شدن می کند. البته پس از پایان آبیاری، نوار تیپ دوباره به صورت مسطح در می آید.

معرفی نوار آبیاری پلاکدار

نوار آبیاری پلاکدار چیست؟ با توجه به این که ایران در یکی از مناطق خشک جهان قرار گرفته و مقدار بارندگی سالانه آن کم می باشد و از سوی دیگر این بارش ها دارای توزیع نامناسب زمانی و مکانی هستند، بسیاری از کشاورزان به منظور آبیاری زمین هایشان، از روش آبیاری قطره ای استفاده می کنند.

در آبیاری به کمک آبیاری قطره ای، تا میزان چشمگیری منجر به صرفه جویی در مصرف آب می شود و به اصطلاح تلفات آب که هنگام آبیاری به روش های آبیاری سطحی یا سنتی، بالا می باشد را کاهش می دهد.

برای استفاده از روش آبیاری قطره ای باید از برخی از تجهیزات که برای این امر طراحی و تولید شده اند، کمک گرفت. تجهیزات بسیاری در این زمینه وجود دارد که نوار آبیاری پلاکدار یکی از آن ها می باشد.

سیستم آبیاری نوار تیپ به گونه ای طراحی شده است که در نزدیکی منطقه توسعه ریشه گیاه به زمین آبیاری انجام می شود تا مساحت و عمق کمی از خاک اطراف خیس شود و حتی الامکان در مصرف آب صرفه جویی شود، بدون آنکه به گیاه آسیبی برسد.

این دسته از نوارها با توجه به کاربردهای متفاوت، انواع مختلفی دارند که هر کدام ویژگی های خاص خودشان را نمایان می کنند. در کشورمان سه نوع نوار تیپ  تولید می شود که به شرح زیر می باشد:

  • نوار تیپ بغل دوخت
  • نوار تیپ پلاک دار
  • نوار تیپ وسط دوخت
    جنس نوار آبیاری پلاکدار یا نوار تیپ قطره ای از مواد پلی اتیلن می باشد که بر خلاف لوله پلی اتیلن، بسیار انعطاف پذیر است و به راحتی می توان آن ها را خم کرد بدون آن که بشکنند و یا ترک بخورند. در ابتدا این نوار انعطاف پذیر، ظاهری تقریبا مسطح دارد اما هنگامی که آب جهت آبیاری وارد آن می شود، به کمک دارا بودن ویژگی انعطاف پذیری، تغییر شکل می دهد و شروع به پر شدن می کند. البته پس از پایان آبیاری، نوار تیپ دوباره به صورت مسطح در می آید.
    نوار تیپ پلاک دار تولید شد از مواد پلی اتیلن

نوار آبیاری پلاکدار چیست؟

همانطور که در بالا اشاره کردیم نوار تیپ پلاک دار وسیله ای است نواری شکل با دیواره های نازک که برای آبیاری قطره‌ ای مورد استفاده قرار می گیرد.

جنس نوار آبیاری پلاکدار یا نوار تیپ قطره ای از مواد پلی اتیلن می باشد که بر خلاف لوله پلی اتیلن، بسیار انعطاف پذیر است و به راحتی می توان آن ها را خم کرد بدون آن که بشکنند و یا ترک بخورند.

در ابتدا این نوار انعطاف پذیر، ظاهری تقریبا مسطح دارد اما هنگامی که آب جهت آبیاری وارد آن می شود، به کمک دارا بودن ویژگی انعطاف پذیری، تغییر شکل می دهد و شروع به پر شدن می کند. البته پس از پایان آبیاری، نوار تیپ دوباره به صورت مسطح در می آید.

یکسری پلاک یا درپیر بر روی نوار تیپ پلاک دار تعبیه شده است که هنگام آبیاری، قطره ای آب از طریق این پلاک ها خارج می شود تا عمل آبیاری قطره ای را انجام دهند.

در نوارهای آبیاری تیپ پلاک دار، قطره چکان ها یا همان پلاک های موجود در آن به صورت مجزا از پلاستیک تولید شده اند که پس از تولید نوار تیپ، با فواصل مشخص (بر اساس نوع محصول و روش کشت) بر روی آن قرار می گیرند.

جنس نوار آبیاری پلاکدار یا نوار تیپ قطره ای از مواد پلی اتیلن می باشد که بر خلاف لوله پلی اتیلن، بسیار انعطاف پذیر است و به راحتی می توان آن ها را خم کرد بدون آن که بشکنند و یا ترک بخورند. در ابتدا این نوار انعطاف پذیر، ظاهری تقریبا مسطح دارد اما هنگامی که آب جهت آبیاری وارد آن می شود، به کمک دارا بودن ویژگی انعطاف پذیری، تغییر شکل می دهد و شروع به پر شدن می کند. البته پس از پایان آبیاری، نوار تیپ دوباره به صورت مسطح در می آید.
نوار تیپ پلاک دار جهت کشت سیفی جات

ویژگی های ظاهری نوار تیپ پلاک دار

همانطور که در بالا ذکر شد قطره چکان یا پلاک هایی بر روی نوار به منظور انجام آبیاری قطره ای تعبیه می شود که فواصل مشخص و استانداردی دارد.

فاصله بین این پلاک ها در نوار، با توجه به نوع کاشت مختلف می باشد که در رایج ترین نوارهای تیپ پلاک دار شاهد  فواصل ۲۰ سانتی متر تا ۳۰  سانتی متری بین پلاک ها هستیم. فواصلی که نوارها تولید می شوند عبارتند از:

  • فاصله 10 سانت
  • فاصله 15 سانت
  • فاصله 20 سانت
  • فاصله 30 سانت
  • فاصله 40 سانت و غیره
جنس نوار آبیاری پلاکدار یا نوار تیپ قطره ای از مواد پلی اتیلن می باشد که بر خلاف لوله پلی اتیلن، بسیار انعطاف پذیر است و به راحتی می توان آن ها را خم کرد بدون آن که بشکنند و یا ترک بخورند. در ابتدا این نوار انعطاف پذیر، ظاهری تقریبا مسطح دارد اما هنگامی که آب جهت آبیاری وارد آن می شود، به کمک دارا بودن ویژگی انعطاف پذیری، تغییر شکل می دهد و شروع به پر شدن می کند. البته پس از پایان آبیاری، نوار تیپ دوباره به صورت مسطح در می آید.
نوار تیپ با دبی 1/6 و 2/5 لیتر بر ساعت

 

قر نوار تیپ ها 16 میلی متر و 20 میلیمتر می باشد و ضخامت دیواره و دبی خروجی عبارتند از:

  • با ضخامت 175 میکرون
  • با ضخامت 200 میکرون
  • دبی خروجی 1/5 لیتر در ساعت
  • دبی خروجی 2/5 لیتر در ساعت

محدودیت های استفاده از نوار تیپ پلاک دار

برای استفاده از این محصول همانند تمامی محصولات تولید شده در جهان، محدودیت هایی وجود دارد که دانستن این نکات به بالا بردن راندمان و طول عمر نوار تیپ پلاک دار کمک بسیاری می کند.

برخی از مهم ترین این محدودیت ها عبارتند از:

  • به منظور جلوگیری از گرفتگی درزها و پلاک ها حتما از فیلتر استفاده کنید تا مانع ورود ذرات و ناخالصی ها شود.
  • با اینکه نوار تیپ پلاک دار خاصیت انعطاف پذیری دارد، میبایست از زاویه دار شدن آن جلوگیری کنید.
  • سعی کنید در شیب های بیشتر از ۲ درصد از این نوارها استفاده نکنید.
  • نوارهای تیپ هر دوره باید از روی سطح زمین بلند شوند تا خار و خاشاک و یا حتی خاک، روی سطح آن ها را پوشش ندهد.
  • فراموش نکنید نوارهای تیپ پلاک دار نیز همانند بسیاری از محصولات روش های نصب متفاوتی دارد که با در نظر گرفتن شرایط محیطی مانند:
  • میزان وزش باد
  • میزان بارش برف و تگرگ
  • نوع خاک
  • نوع کشت
  • پستی و بلندی زمین
  • احتمال یخبندان یکی از این روش ها باید انتخاب گردد.
    جنس نوار آبیاری پلاکدار یا نوار تیپ قطره ای از مواد پلی اتیلن می باشد که بر خلاف لوله پلی اتیلن، بسیار انعطاف پذیر است و به راحتی می توان آن ها را خم کرد بدون آن که بشکنند و یا ترک بخورند. در ابتدا این نوار انعطاف پذیر، ظاهری تقریبا مسطح دارد اما هنگامی که آب جهت آبیاری وارد آن می شود، به کمک دارا بودن ویژگی انعطاف پذیری، تغییر شکل می دهد و شروع به پر شدن می کند. البته پس از پایان آبیاری، نوار تیپ دوباره به صورت مسطح در می آید.
    اجرای آبیاری مزرعه با تیپ پلاک دار

مزیت استفاده از نوار تیپ پلاک دار

این دسته از نوارها با توجه به ویژگی های خاص خودشان، مزیتی هایی نسبت به دیگر نوارها دارند که برخی از مهم ترین آن ها به شرح زیر می باشد:

  • نوارهای تیپ پلاک دار نسبت به سایر نوارها از عمر طولانی تری برخوردار هستند.
  • به دلیل نحوه طراحی و ساخت نوار تیپ پلاک دار، مشکل باز شدن دوخت در نوار آبیاری درزدار در آن دیده نمی شود.
  • در نوارهای آبیاری قطره ای تیپ پلاک دار این امکان وجود دارد که پلاک های pc روی آن ها نصب گردد که خاصیت خود شویندگی داشته باشند.
  • از این دسته از نوارها در آبیاری انواع کشت های متراکم و ردیفی مانند:
  • گل کلم
  • بادمجان
  • کدو
  • هویج
  • نخود
  • لوبیا
  • کاهو
  • فلفل
  • خیار
  • گوجه فرنگی
  • گلخانه ها
  • سیب زمینی
  • پیاز و غیره می توان استفاده کرد.
    جنس نوار آبیاری پلاکدار یا نوار تیپ قطره ای از مواد پلی اتیلن می باشد که بر خلاف لوله پلی اتیلن، بسیار انعطاف پذیر است و به راحتی می توان آن ها را خم کرد بدون آن که بشکنند و یا ترک بخورند. در ابتدا این نوار انعطاف پذیر، ظاهری تقریبا مسطح دارد اما هنگامی که آب جهت آبیاری وارد آن می شود، به کمک دارا بودن ویژگی انعطاف پذیری، تغییر شکل می دهد و شروع به پر شدن می کند. البته پس از پایان آبیاری، نوار تیپ دوباره به صورت مسطح در می آید.
    کلاف 1500 متری نوار تیپ پلاک دار

دیگر مزایا عبارتند از:

  • برای استفاده از نوار آبیاری پلاکدار نیازی به فشار قوی آب نیست
  • برای آبیاری تنها کافیست آب با فشار بسیار کمی در آن جریان پیدا کند.
  • به دلیل سیستم آبیاری نوار، صرفه‌ جویی قابل ملاحظه ای در مصرف آب دارد که بازدهی را بالا می برد و سطح زیر کشت را افزایش می دهد.
  • در زمین های شیب دار به دلیل یکنواختی بهتر در فرآیند آبدهی مورد استفاده قرار می گیرند.
  • در اکثر زمین ‌های کشاورزی و جالیزها، با پستی و بلندی محدود کاربرد دارد زیرا دیگر نیازی به مسطح سازی زمین نمی باشد.
  • جنس نوار تیپ به گونه ای است که از چسبیدن جلبک و رسوبات معدنی جلوگیری می کند.
  • این نوارها مقاومت بالایی در برابر اشعه خورشید، کودهای شیمیایی، سموم، مواد دفع آفات و اسپری ‌های کشاورزی دارند.
  • از رشد و توسعه علف ‌های هرز در سطح زمین جلوگیری می کند و میزان فرسایش خاک را کاهش می دهد.
  • به دلیل وزن سبک و انعطاف پذیری بالای آن، نصب و حمل و نقل آسانی دارد.