فلنج چه نقشی در پایپینگ دارد ؟
فلنج چه نقشی در پایپینگ دارد ؟ یکی از ارکان مهم هر پایپینگی، اتصالات لوله است که به دلیل خطراتی که دارد، بسیار حائز اهمیت است. در تاسیسات و لوله کشیها از روشهای مختلفی همچون: جوشکاری، استفاده از فلنج، اتصال رزوه ای و چسب برای اتصالات لوله ای و شیرآلات استفاده می شود.
عوامل مختلفی مانند:
- میزان فشار
- نوع مواد سیال
- جنس لوله
- دما در انتخاب روش اتصال بسیار تاثیر گذار است.
با این حال در پایپینگ معمولا از روشهایی استفاده می شود که اتصالی آسانتر و خطر نشت پایینی دارند. در این مقاله جامع به بررسی نقش انواع فلنج ها در پایپینگ می پردازیم.
فلنج چیست؟
فلنج ها صفحات دایره ای شکل هستند که موجب اتصال دو وسیله به یکدیگر می شوند. این ابزار در اتصال لوله، تغییر سایز و مسیر لوله یا بسته شدن انتهای لوله و کاهش فشار مورد استفاده قرار می گیرند.
معمولا فلنج ها از جنسهایی همچون: فولاد، استیل، آهن و فلنج پلی اتیلن تولید می شوند. یکی از ویژگی های قطعات فلنجی، باز و بسته شدن آسان آن با کمک پیچ و مهره و بدون آسیب به لوله است. فلنج ها علاوه بر لوله کشی ساختمان، در پایپینگ نیز بسیار مورد استفاده قرار می گیرند.
پایپینگ چیست؟
معمولا لوله کشی به دو دسته ساختمانی و صنعتی تقسیم می شود. به لوله کشی صنعتی که در نیروگاه ها، پالایشگاه و شرکتهای پتروشیمی انجام می شود، پایپینگ می گویند. فلنج یکی از ابزار اساسی در پایپینگ است که موجب اتصال لوله هایی می شود که مواد سیال مانند: مایعات و گاز را از خود عبور می دهند.
فلنج چه نقشی در پایپینگ دارد انواع فلنج
با توجه به اینکه از فلنجها در پایپینگ برای کارهای مختلف استفاده می شود، تولید کنندگان محصولات تاسیساتی در تلاش هستند تا مدلهای جدیدتری از فلنج ها برای انجام کارهای مختلف تولید کنند. فلنج ها به لحاظ کاربرد، جنس، سایز و تحمل فشار به انواع مختلفی تقسیم می شوند که عبارتند از:
فلنج سطح صاف:
به فلنج هایی که از فولاد و چدن ساخته شده اند و سطح صافی دارند، فلنج سطح صاف میگویند. از فلنج سطح صاف برای اتصال لوله هایی با فشارکم استفاده می شود. باید توجه داشت زمانی می توان از این نوع فلنج استفاده کرد که سیستم نیاز به دو فلنج داشته باشد و برای اتصال، هر دو فلنج باید از نوع سطح صاف باشند.
فلنج کور:
فلنجی است با سطح بسته که در پایپینگ برای بستن مسیر لوله های پرفشار استفاده می شود.این فلنج ها به دلیل تحمل فشار بالا در صنایع پتروشیمی و انواع نیروگاهها قابل استفاده هستند. فلنج کور معمولا از فولاد ساخته می شود.
فلنج رزوهای:
نمونه ای فلنج است که برای اتصال لوله هایی سیال و با فشار بالا در پایپینگ استفاده می شود. داخل این فلنج از رزوه ای تشکیل شده است که موجب پیچ شدن لوله می شود و نیازی به جوش ندارد.
فلنج گلودار:
فلنج گلودار از صفحات سوراخ داری تشکیل شده است که موجب اتصال لوله ها با پیچ و مهره می شود. فلنج گلودار در دو نوع ساده و طولانی تولید میشود که تنها مدل ساده آن برای اتصال لوله قابل استفاده است. از فلنج گلودار برای محیط های سرد و زیر صفر درجه که فشار و ارتعاشات زیاد است استفاده می شود.
فلنج اریفیس:
نمونهای از فلنج های گلودار است که با کمک سوراخ هایی که درون آن قرار دارد، جریان مایعات و گازها را در لوله کشی صنعتی(پایپینگ) اندازه گیری می کند. همچنین از فلنج اریفیس برای قطع یا کاهش جریان فشار لوله ها در نیروگاه، پالایشگاه و… استفاده می شود.
فلنج با جوش محفظه ای:
از این فلنج ها برای لوله کشیهایی با قطر کم و میزان فشار بالا استفاده می شود. در فلنج محفظه ای، محلی برای قرار گرفتن لوله وجود دارد که از داخل و بیرون برای افزایش مقاومت جوشکاری می شود.
فلنج لبه دار:
از فلنج لبه دار برای اتصال لوله هایی که در معرض رطوبت و زنگزدگی هستند استفاده می شود. ساختار این فلنج به گونه ای است که می تواند روی محور خود به گردش در بیاید. فلنج های لبه دار قیمت پایینتری دارند و از مقاومت کمتری نسبت به سایر فلنج ها خوردار هستند.
فلنج روکار:
نمونه ای از فلنج هستند که برای لوله کشیهای ساختمانی با فشار 150 و300 کاربرد دارد. مقاومت فلنج روکار در برابر فشار کم است و برای استفاده در پایینیگ مناسب نیستند.
نقش فلنج در پایپینگ
فلنج ها از مهمترین ابزار پایپینگ در انواع صنایع پتروشیمی، نفت، گاز، خط تولید در کشاورزی، صنایع هستهای و مواد غذایی هستند که از انواعی مختلفی ساخته شده اند. هر کدام از فلنجها با توجه به ویژگی های خاصی که دارند، در صنایع مختلف استفاده می شوند.
نقش فلنج در پایپینگ صنعت مواد غذایی:
وظیفه فلنجها در لوله کشیها : در صنعت مواد غذایی به دلیل تولید مواد خوراکی، تمامی قسمت‌های صنایع، ابزار و سیستم های تاسیساتی آن باید تمیز و از بهداشت بالایی برخوردار باشند. از همین رو در این صنایع به دنبال ابزاری هستند که به راحتی تمیز شوند و به مرور زمان دچار خوردگی و زنگ زدگی نشوند.
فلنج های به عنوان اتصال دهنده شیرآلات، اتصالات ، لوله ها و پمپ‌ها، ابزاری مناسب در صنعت پایپینگ مواد غذایی هستند زیرا؛ به راحتی تمیز می‌شوند و در بیشتر موارد نیازی به جوشکاری ندارند.
نقش فلنج در پایپینگ صنایع نفت و گاز:
فلنج چه نقشی در پایپینگ دارد ؟ با‌توجه به اینکه در صنعت نفت و گاز برای انتقال مواد از انواع لوله در سایز‌های مختلف استفاده میشود، استفاده از فلنج برای اتصال دو لوله به یکدیگر، تغییر مسیر لوله، تغییر سایز لوله و بستن لوله ها بسیار ضروریست.
معمولا در صنایع نفت و گاز از فلنج‌های روکار، رزوهای، محفظه‌ای، کور، لبه دار و… برای کارهای مختلف استفاده میشود. در این صنعت برای بستن لوله ها از فلنج کور استفاده میشود.
برای جدا کردن بخش‌های مختلف از فلنج های لبه دار استفاده می شود. همچنین در صورتی که در این صنایع قصد کاهش فشار و دما را داشته باشند، از فلنج روکار برای انجام این عمل استفاده می شود.
نقش فلنج در پایپینگ تاسیسات هستهای :
مواد هسته ای دارای انرژی بسیاری هستند و عدم رعایت ایمنی و سهل انگاری موجب خسارات جبران ناپذیری می شود. یکی از عواملی که در ایمنی تاسیسات هسته ای دخیل است.
سیستم خنک کننده است که به شکل لوله هایی در آب جریان دارد و موجب کاهش دما میشود. در سیستم خنک کننده از فلنج ها علاوه بر اتصالات لوله، برای کاهش دمای تاسیسات استفاده میشود.
نتیجه گیری
در این مقاله به توضیح فلنج و نقش آن در پایپینگ پرداختیم. فلنج به صفحات دایره ای شکلی گفته میشود که برای اتصال، بستن، تغییر مسیر و کاهش یا افزایش فشار مورد استفاده قرار می‌گیرد. فلنجها در پایپینگ انواع صنایع هستهای نفت و گاز، پتروشیمی، مواد غذایی کاربرد دارند.