آموزش آبیاری قطره ای برای مبتدیان
آموزش آبیاری قطره ای : در این مطلب قصد داریم به آموزش اجرای آبیاری قطره ای بپردازیم. آبیاری قطرهای که با نام های آبیاری خرد یا آبیاری موضعی هم شناخته میشود، به معنای آبیاری قطره قطره خاک با سرعت بسیار کم (2 تا 24 لیتر در ساعت) و از طریق سیستمی شامل لولههای پلاستیکی کوچکی است که دارای یک دهانه خروجی هستند و با نام دریپر یا قطره چکان کشاورزی شناخته میشوند.
در این روش از فاصله نزدیک گیاهان را آبیاری میکنند، درنتیجه فقط بخشی از خاک که ریشه ها در آن رشد میکنند خیس میشود. اما در آبیاری سطحی و آبیاری بارانی، تمام سطح خاک مرطوب میشود.
آبیاری قطره ای، مانند دیگر روشهای آبیاری نیست و این کار در فواصل زمانی کمتری (معمولاً هر یک تا سه روز یکبار) انجام میگیرد، درنتیجه برای گیاه موردنظر رطوبت بالایی در خاک ایجاد میشود. تا زمانی که میزان آب از ظرفیت نفوذ خاک کمتر باشد، خاک اشباعنشده باقی میماند و آب نمیتواند بر روی سطح خاک بماند و یا از آن عبور کند.

نمایی از اجرای لوله کشی قطره ای لوله های اصلی
در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا تمام نکات لازم برای اجرای آبیاری قطره ای را باهم بررسی کنیم.
آبیاری قطره ای برای چه گیاهانی مناسب است؟
آبیاری قطره ای برای محصولات ردیفی مانند سبزیجات و میوه های نرم ، و برخی درختان مانند درختان انگور مناسب است، البته در جایی که بتوانیم یک یا چند دریپر را برای آبیاری هر گیاه به کار ببریم، این روش کارساز خواهد بود. ازآنجایی که نصب این سیستم آبیاری نیاز به سرمایه بالایی دارد، از این روش فقط برای آبیاری محصولات باارزش استفاده می شود.

آبیاری سیفی جات با نوار تیپ آبیاری
شیب مناسب برای آبیاری قطره ای
قبل از آموزش آبیاری قطره ای باید شیب مناسب برای نصب سیستم این نوع آبیاری را بشناسید. درواقع، آبیاری قطره ای با هر شیب قابل کشتی سازگار است. در حالت معمول، محصولات در راستای خط تراز کاشته میشوند.
لولههای آب رسانی (بهصورت عرضی) در امتداد خط تراز جایگذاری می شوند. این کار برای به حداقل رساندن ترشحات دریپر در صورت ایجاد تغییرات در ارتفاع زمین انجام می شود.
خاک مناسب برای آبیاری قطره ای
این روش آبیاری برای بیشتر خاک ها مناسب است. در زمان آبیاری خاک رس از طریق این روش، آب باید بهآرامی روی خاک ریخته شود، در غیر این صورت امکان تشکیل حوضچه آب و یا روان آب ها روی خاک رس وجود دارد. برای خاکهای شنی هم جهت اطمینان پیدا کردن از خیس شدن کافی قسمتهای جانبی خاک، باید نرخ تخلیه دریپر بالا باشد.

خاک حاصل خیز و مناسب و اجرای آبیاری قطره ای با لوله دریپردار
آب مناسب برای آبیاری قطره ای
یکی از مشکلات اصلی که ممکن است در زمان آبیاری قطره ای رخ دهد، انسداد دریپرها است. تمام لوله دریپردار آبیاری قطره ای ، آبراه های بسیار کوچکی هستند که قطر آنها از 0.2 تا 2 میلیمتر است.
درنتیجه این لوله ها در صورت تمیز نبودن آب ممکن است مسدود شوند. پس آبی که برای آبیاری قطره ای به کار میرود باید فاقد رسوب باشد. در غیر این صورت لازم است آب فیلتر شود.
همچنین درصورتیکه آب حاوی جلبک، رسوبات ناشی از کود و مواد شیمیایی باشد که حاوی رسوباتی مانند کلسیم یا آهن هستند، ممکن است لوله ها مسدود شوند. در این حالت ممکن است حتی فیلتر کردن آب هم انسداد را برطرف نکند. در جهت آموزش آبیاری قطره ای، باید ذکر کنیم که مناسب ترین آب برای این نوع سیستم، آب شور است.

آب مناسب و آری از آلودگی
اجزای مختلف سیستم آبیاری قطره ای
یک سیستم آبیاری قطره ای معمولی، از اجزای زیر تشکیلشده است:
- یک پمپ
- رأس کنترل
- خطوط اصلی و زیر خطوط اصلی
- خطوط جانبی
- دریپر یا قطره چکان
برخی از دستگاه ها ممکن است دارای اجزای اضافی مانند مخزن ذخیرهسازی ، فیلترها، و دستگاه اندازهگیری میزان حاصلخیزی خاک هم باشند.
آموزش اجرای آبیاری قطره ای
سیستم آبیاری قطره ای معمولاً جهت استفاده دائم به کار میرود. زمانی که بیش از یک فصل از یک سیستم آبیاری در یک مکان استفاده می شود، میتوان آن را یک سیستم دائمی در نظر گرفت.
درنتیجه امکان اجرای خودکار این سیستم وجود دارد. ازآنجاییکه در برخی از نقاط ممکن است نیروی کار کم و یا گران باشد، استفاده از چنین سیستم آبیاری هوشمند ، هزینهها را هم کاهش میدهد. بااین حال، خودکار سازی چنین دستگاهی هم نیاز به مهارت دارد و درصورتی که چنین مهارتی را نداشته باشید، این کار دشوار خواهد شد.
یادگیری اجرای آبیاری قطره ای به شما کمک میکند از طریق این روش، به صورت مکرر (در صورت لزوم هرروز) خاک را آبیاری کنید، درنتیجه شرایط بسیار مطلوبی برای رشد محصول فراهم می شود.
بااین حال اگر محصولات به آبیاری روزانه عادت کنند، ممکن است فقط ریشه های کمعمق ایجاد شود و در صورت خراب شدن سیستم آبیاری، محصولات هم به سرعت خراب میشوند.

فیلترهای توری و دیسکی جهت تصفیه آب کشاورزی
انواع روشهای اجرای آبیاری قطره ای
در کل دو روش آبیاری قطره ای وجود دارد:
- روش آبیاری قطره ای زیر سطح
- روش آبیاری قطره ای سطحی.
در ادامه میتوانید با هر دو این روش ها آشنا شوید.
روش آبیاری قطرهای زیر سطحی
آموزش آبیاری قطره ای بدون بررسی روشهای این نوع آبیاری کامل نمی شود. آبیاری قطره ای زیر سطح، یک روش پیچیده تر و درنتیجه گران و کمکاربرد است. در این روش از لوله های پلاستیکی باریک با قطر حدود 2 سانتیمتر استفاده میشود.
این لوله ها در عمق 20 تا 50 سانتیمتری خاک، یعنی در عمقی که هیچ اختلالی در کشت و زرع ایجاد نکنند، دفن میشوند. این لوله ها یا متخلخل هستند و یا مجهز به قطره چکان های فاصله دار یا سوراخ دار.
اگر لوله ها متخلخل باشند، باعث میشود آب در تمام طول لوله به خارج از آن ترشح شود. اگر لوله ها مجهز به قطره چکان باشند، آب فقط در نقاط خاصی از خاک آزاد می شود. آب آزاد شده هم در خاک پخش میشود.

نمایی از فیلتراسیون شنی و توری به همراه تانک کود که توسط گروه فنی آلورسنتر در مامونیه نصب گردیده
الگوی خیساندن خاک، به ویژگیهای خاک اطراف آن و همچنین طول فاصله بین قطره چکانها و میزان تخلیه آب آنها بستگی دارد.
روش آبیاری قطره ای سطحی
این روش آخرین موضوعی است که در زمینه آشنایی با روش اجرای آبیاری قطره ای بررسی می کنیم. آبیاری قطره ای سطحی، روشی رایج تر است و از طیف گسترده ای از قطره چکان هم استفاده می کند.
خطوط جانبی لوله ها که منشأ آنها به یک میدان اصلی برمیگردد، بر روی سطح خاک قرار می گیرند. این لوله ها اغلب قطری بهاندازه 10 تا 25 میلیمتر دارند و یا سوراخ دار هستند و یا دارای قطره چکانهای خاصی هستند.
دسته دوم به منظور آبیاری خاک با سرعتی کنترل شده طراحیشده اند و میزان آبیاری آنها در هر دریپر از 2 تا 24 لیتر متغیر است. فشار آب هم معمولاً بین 0.5 تا 2.5 اتمسفر است. این فشار در اثر اصطکاک با جریانی که در آبراه های باریک یا روزنه های قطره چکانها وجود دارد از بین میرود.، بنابراین آب با فشار جو و به شکل قطره ای از دستگاه خارج میشود.
جمع بندی آموزش آبیاری قطره ای
با توجه به مواردی که ذکر شد، میتوانیم بگوییم که آبیاری قطره ای مزایای بیشتری نسبت به سایر انواع آبیاری دارد. درست است که هزینه آن ممکن است بالاتر باشد، اما این نوع آبیاری تحت تأثیر شرایط محیطی مانند باد محدود نمیشود و همیشه به محصول به اندازه کافی و به صورت منظم آب میرسد.
کلمه کلیدی: آموزش آبیاری قطره ای