نوار تیپ آبیاری چیست ؟ و چه سودی برای کشاورز دارد؟
نوار تیپ آبیاری چیست نوعی از لوله های دریپردار مخصوص آبیاری قطره ای محسوب می شود که اولین بار حدود ۵۰ سال پیش در ایالات متحده آمریکا تولید شده است. نوار تیپ آبیاری یکی از وسایلی است که بیشتر برای کشت‌های ردیفی در مزارع مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای آبیاری گیاهان ردیفی در مزارع کوچک و بزرگ مانند فلفل،خیار،گوجه فرنگی،کاهو،سیب زمینی،گل کلم،کلم،پنبه و نیز کشت گیاهان دیگری مانند ذرت، حبوبات، گندم، کنجد، برنج و غیره …. مورد استفاده قرار می گیرد نوار تیپ آبیاری به اندازه کافی نزدیک گیاه نصب می‌شود تا آب از طریق نفوذ عمقی در خاک به محدوده ریشه گیاه برسد.
نوار تیپ آبیاری چیست در سیستم آبیاری نوار تیپ، آب در نزدیکی منطقه توسعه ریشه گیاه به زمین داده می‌شود تا مساحت و عمق کوچکی از سطح خاک خیس شود. با استفاده از روش آبیاری قطره‌ای می توان تلفات آب را به مقدار قابل ملاحظه‌ای کاهش داد.
جنس نوار تیپ از پلی اتیلن می باشد و پس از تولید کلاف پیچ می شود و اندازه طول کلافها از ۱۰۰۰ ت ۳۰۰۰ هزار متر می باشد که کلاف ۱۰۰۰ متری آن در ایران متداول می باشد.
نوار تیپ بر خلاف لوله های پلی اتیلن سخت بسیار نرم وانعطاف پذیرمی باشد و معمولا به صورت مسطح بوده با جریان آب در داخل آن به صورت لوله در آمده و پس از قطع جریان آب دوباره به صوت مسطح باز می گردد.پس از جریان آب داخل تیپ آب از طریق دریپر هایی که در فواصل منظم ۱۰، ۲۰ و ۳۰ سانت تعبیه شده خارج شده و آبیاری انجام می شود.
نوار تیپ آبیاری در ایران
نوار تیپ آبیاری در ایران برای اولین بار در سال زراعی ۹۴-۹۵ در سطح استان، در ۳۲ هکتار از مزارع ذرت به صورت مزارع الگویی، برای اجرای آبیاری مورد استفاده قرار گرفت. نتیجه ای آبیاری با با نوار تیپ در این مزارع بسیار چشم گیر وموفقیت آمیز بود.
در آبیاری فوق میزان مصرف آب در حدود ۴۵ الی ۵۵ درصد نسبت به آبیاری غرقابی کاهش یافت و نسبت به آبیاری بارانی نیز میزان مصرف آب ۳۰ درصد کاهش یافت.
با توجه به این دلایل و مزایای دیگر این روش و عملکزد مناسب آن در مزارع، آبیاری تیپ برای استفاده در مزارعه ذرت وهمچنین مزارع ذکر شده در بالا بسیار مفید مرقوم به سرفه به دلیل به دست آمدن محصول بیشتر می باشد.
امروزه نوار آبیاری با مدل های مختلف در کشور تولید می شود و مازاد آن به کشورهای هم جوار صادر می گردد. از انواع نوار هایی که تولید می شود می توان نوار تیپ وسط دوخت ، نوار تیپ پلاکدار ، لوله دریپر دار و نوار تیپ بغل دوخت را نام برد.
مزایای استفاده از نوار تیپ آبیاری
- حمل و نقل سریع و نصب آسان به دلیل سبکی.
- اتصالات نوار تیپ بسیار ساده و استاندارد بوده و نصب آب به صورت دستی و ماشینی انجام می شود.
- نوار تیپ قابلیت نصب زیر سطحی روی خاک و همچنین به صورت معلق را دارد.
- افزایش محصول و جلوگیری از رشد علف های هرز.
- افزایش سطح زیر کشت و صرف جویی بالقوه در مصرف آب.
- به دلیل استفاده از نوعی پلیمر مخصوص سطح آن بسیار سیقلی بوده و از رسوب مواد معدنی و جلبک جلوگیری می شور
- نوار تیپ در مقابل اشعه ماورای بنفش سمووم کودهای شیمیایی و انواع اسپری های شیمیایی مقاوم می باشد
- کاهش تبخیر آب از سطح خاک
- کاهش مصرف سموم و کود شیمیایی
- مبارزه باد آفات و بیماریها و سهولت در امر تغذیه کیاهان
- انتخاب امکان آبیاری در هر موقع از شبانه روز.
- انجام آبیاری یک نواخت و رشد گیاهان به طور یک نواخت.
- توانایی انجام آبیاری در هر شرایط جوی
- جلوگیری از فرسایش خاک و بهبود کیفیت و تهویه خاک
- در آبیاری قطره ای نوار تیپ اکر چه هزینه اولیه زارع افزایش پیدا می کند
- در پایان به دلیل کاهش مصرف آب ، سم ، کود ،کاهش عللف هرز و همچنین افزایش بازدهی محصولات کشاورزی سود بیشتری نسیب زارع می شود
تعیین زمان مناسب برای آبیاری
میزان فتوسنتز و در نتیجه رشد گیاهان تابع پتانسیل آب در برگ می باشد. با این که حساسیت فتو سنتز و رشد گیاهان مختلف نسبت به تغییرات پتانسیل آب در برگ فرق می کند و مخصوصا سازگاری گیاه به شرایط محیطی خاص در رابطه با آب بسیار مهم است.
اما به طور کلی ، سرعت نفصان فتوسنتز بسیار زیادتر از سرعت کاهش آب در کیاه ویا در خاک می باشد. بعلاوه بهبود و ترمیم فتوسنتز پس از یک دوره کم آبی با سرعت بسیار کمی انجام می شود.
در صورتی که خسارت شدید باشد، بهبودی کامل فتوسنتز حاصل نخواهد گردید.این تغییرات بیانگر آنند که بایستی از وقوع تنش رطوبتی به شدت جلوگیری نمود. حصول یک عملکرد بالا بدون برنامه ریزی صحیح آبیاری غیر ممکن است.
نقطه پژمردگی دائم
تفاوت پتانسیل آب بین برگ و خاک مهمترین عامل در جذب آب از خاک و انتقال آن در گیاه است. همزمان با پایین رفتن درصد رطوبت خاک، پتانسیل آب در برگ نیز پایین رفته و نیروی لازم برای انتقال آب تامین می گردد.
اما با پایین رفتن پتانسیل آب در برگ و در نتیجه تنگ یا بسته شدن روزنه ها فتوسنتز و رشد گیاه کاهش یاافته و یا متوقف می شود و چنانچه کاهش پتانسیل آب ادامه یابد، پژمردابی بسیار زیاد بوده و خسارت وارده به هکی دائم و مرگ گیاه را بدنبال خواهد داشت.
حساسیت گیاهانی که به شرایط آبیاری عادت کرده اند نسبت به بی آبی بسیار زیاد بوده و خسارت وارده به آنها در اثر خشکی کم و بیش غیر قابل جبران است. هر گاه آب در خاک با نیرویی برابر ۱۵ اتمسفر نگه داشته شده باشد، گفته می شود.
رطوبت خاک در نقطه پژمردگی دائم است. اگر چه گیاهان که به خشکی عادت کرده اند در این حد از رطوبت دچار پژمردگی دائم نمی شوند، اما نزول به چنین رطوبت هایی سبب پایین رفتن شدید رشد وعملکرد محصول می شود که با برنامه ریزی صحیح آبیاری و اهداف زراعت منطبق نیست.
